8 feb. 1973
De Stad en de Zeven Zalen
Het leek wel een sprookje. Een beetje goed nieuws in een periode die voor Heerlen en de Mijnstreek werd gekenmerkt door de sluiting van de mijnen en het verlies van veel werkgelegenheid, ook in de aanvullende sectoren. ‘Heerlen krijgt zeven bioscopen in één pand’ kopte het Limburgs Dagblad op 9 februari 1973. Werk en vertier, dat had de Metropool van de Stervende Mijnstreek nodig. En nieuwe statussymbolen. Met zeven zalen zou deze bioscoop de eerste in West-Europa zijn.
‘D’r neuje Kino’ was gepland aan een van de drukste kruispunten van de stad: Saroleastraat – Geleenstraat. Het plan was afkomstig van de heer T.J. Crijns, directeur van Bio Invest. Deze maatschappij bezat ook de Heerlense bioscopen Hollandia en het Passagetheater. In 1970 had Bio Invest het leegstaande voormalige kantoor van de Nederland se Handelsmaatschappij (NHM) gekocht. De NHM was in 1964 gefuseerd met de Twentsche Bank tot Algemene Bank Nederland (ABN). Deze hield in Heerlen kantoor aan het Emmaplein. Daar trok de NHM bij in.
Crijns wilde nieuwbouw plegen. Naast de zeven filmzalen was een grote film-hal van 10 bij 15 meter gepland. In het souterrain kwamen vier zalen met elk 100 zitplaatsen. Naast de hal kwam gelijkvloers een dubbeltheater van 200 plaatsen en op de verdieping zouden er, op verschillende hoogte, twee grote zalen met respectievelijk 400 en 500 plaatsen worden gebouwd. In de film-hal werden posters en foto’s, de ‘stills’ uit de films, geëtaleerd en konden de wachtende bezoekers naar voorfilmpjes, de ‘trailers’ kijken. De filmzalen worden thema-zalen: een voor westerns, een voor thrillers etc. Voordat Bio Invest aan de slag kon, moest wel de Nederlandse Bioscoopbond met het plan akkoord gaan en een vergunning voor de zalen afgeven. Crijns: ‘Ik ben er heilig van overtuigd, dat deze vergunningen worden verleend. Mocht dat niet het geval zijn kunnen we de plannen nog veranderen in een woonflat.’ Blijkbaar had hij het idee dat Heerlen een soort cowboy-stad was waar door het ontbreken van ‘law and order’ dit zo maar kon.
Het voormalig bankgebouw, dat in 1939/40 in de plaats was gekomen voor zijn oudere versie uit 1916/17 (waar op de bovenverdieping ten tijde van de burgemeester Waszink en Van Grunsven de ambtswoning van Heerlens eerste burger was gevestigd) mocht worden gesloopt. De bioscoop kwam er ook, maar slechts met vijf zalen een in oppervlakte gehalveerde film-hal. De opening werd verricht op 2 juli 1975 door burgemeester Gijzels. De exploitatie kwam in handen van de Nieuwe Verenigde Theaters B.V. uit Maastricht.
Was dit nu eens sprookje, zoals ik had aangekondigd? Ja, het loopt immers goed af, al zijn het dan maar vijf zalen geworden. Misschien nee, omdat de boze stiefmoeder ontbreekt. Ik hoor velen van u denken te weten wie die rol had, er moest immers ook worden gesloopt.
Hub Savelsberg was er inderdaad bij betrokken, maar niet als verantwoordelijk wethouder. Hij was toen nog slechts raadslid.
Tussen 1916 en 1974 zijn op de plek waar nu Quatro ligt drie keer één of meer panden gesloopt. In en tijdsbestek van nog geen 180 jaar hebben er vier gebouwen gestaan. Dat betekent een gemiddelde levensduur van zo'n 45 jaar per gebouw. De H5/Quatro-bioscoop is er nu bijna 37 jaar. Zouden er al sloopplannen zijn?
De afbeeldingen, met de klok mee, te beginnen met de grootste:
Zicht via de Saroleastraat op Huis Jaegers, burgemeester van Heerlen van 1843 tot 1853. Hij leefde van 1810-1872. Opname uit 1913.
De Geleenstraat in 1938. Linksvoor de slagerij van G. Hanssen. Daarnaast het gebouw van de Geldersche Credietvereeniging in 1916/17 gebouwd op de plek van het witte huis van Jaegers. De bovenverdieping van dit pand was in de tijd van de burgemeesters Waszink en Van Grunsven een tijd lang hun ambtswoning.
1960. De panden van Hanssen en de Geldersche Credietvereeniging zijn gesloopt om een doorbraak van de Saroleastraat naar het Raadhuisplein (lees HEMA en Kneepkens) te kunnen maken. Dit gebeurde in 1939/40. Op de hoeken zijn twee nieuwe panden gebouwd. Vooraan Wijnhandel Thissen, een ontwerp van Frits Peutz (1939). Aan de overkant het nieuwe gebouw van de Nederlandse Handels Maatschappij (1939/40).
Een ‘artist impression’ van het gebouw van de NHM uit 1938.
Het bioscoop gebouw uit 1973/75 op de plek van het NHM-gebouw. Het pand werd in 2019 ‘gepimpt’ met drie murals. Hier is de eerste af. Links is nog een deel van de oude beplating te zien.